ไขข้อข้องใจ ผลิตภัณฑ์ล้างจานช่วยขจัดเชื้อไวรัสโคโรนาได้อย่างไร

ปัจจุบันแม้จะมีการผลิตวัคซีนโควิด 19 ได้สำเร็จ แต่จำนวนวัคซีนยังผลิตได้ไม่เพียงพอ และผู้ที่ได้รับการฉีดวัคซีนแล้วก็ยังคงติดเชื้อได้เช่นกัน แค่เพียงช่วยลดความรุนแรงของโรคเท่านั้น ทำให้หลาย ๆ คนที่ฉีดวัคซีนแล้วหรือยังไม่ได้ฉีดก็ยังจำเป็นต้องดูแลตัวเองด้วยการเว้นระยะห่าง ควรหลีกเลี่ยงสถานที่แออัดหรือพื้นที่ปิด สวมหน้ากากอนามัยตลอดเวลาเมื่ออยู่นอกบ้านหรือไม่ได้อยู่บ้านตามลำพัง หมั่นล้างมือบ่อย ๆ ด้วยสบู่หรือเจลแอลกอฮอล์ ไม่ใช้มือสัมผัสใบหน้า ตา ปาก จมูก แยกของใช้ส่วนตัว ไม่ใช้ของร่วมกับผู้อื่น เลือกรับประทานอาหารที่ร้อนหรือปรุงสุกใหม่ ไม่รับประทานอาหารร่วมกับผู้อื่น 

เราสามารถเสริมภูมิต้านทานให้ร่างกายแข็งแรงเพื่อช่วยต้านทานโรคโควิด 19 ด้วยการรับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ ลดความหวาน มันและเค็มลง รับประทานผักและผลไม้หลากหลายสีและหลากหลายชนิด เพื่อเสริมวิตามินชี และสารต้านอนุมูลอิสระ รับวิตามินดีเพิ่มเติมจากแสงแดด โดยให้มือ แขนและขา สัมผัสแดดครั้งละ 15 นาที ในช่วงเวลาที่แดดไม่จัด คือก่อน 10 นาฬิกา และหลัง 15 นาฬิกา รับธาตุสังกะสีให้เพียงพอกับความต้องการของร่างกายจากอาหารทะเล เนื้อสัตว์ เต้าหู้ ข้าวกล้อง เห็ด ผักโขม งาดำ ถั่ว เม็ดมะม่วงหิมพานต์ และรับประทานอาหารกลุ่มที่ให้จุลินทรีย์โปรไบโอติกส์อย่างสม่ำเสมอ เช่น โยเกิร์ต นัตโตะ กิมจิ มิโสะ เนยแข็ง แตงกวาดอง นอกจากนี้ควรออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอและนอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอด้วย

แม้เราจะป้องกันตัวเองอย่างไร แต่หากต้องออกไปทำงานหรือไปทำธุระนอกบ้านบ่อย ๆ ก็มีโอกาสที่จะสัมผัสเชื้อไวรัสโคโรนาที่ทำให้เกิดโรคโควิดได้โดยไม่รู้ตัว เพราะถ้ามีคนป่วยไอ จามโดยไม่ใส่หน้ากากหรือใส่ไม่ถูกวิธีทำให้เชื้อโรคเล็ดรอดออกมาติดอยู่ตามพื้นที่ใกล้เคียง หากมือของเราเองไปสัมผัสเข้า ก็จะติดที่มือของเรา เมื่อเราไปสัมผัสพื้นผิว หรืออุปกรณ์ต่าง ๆ เชื้อโรคก็จะไปติดที่อุปกรณ์เหล่านั้น ดังนั้นอุปกรณ์ที่ถูกจับบ่อย ๆ เช่น ที่จับประตู ก๊อกน้ำ สวิตช์ไฟ โต๊ะ เก้าอี้ โทรศัพท์มือถือหรือแท็บเล็ตจึงมีโอกาสสูงที่จะมีเชื้อไวรัสโคโรนาติดอยู่ ซึ่งไวรัสจะมีอายุยาวนานแตกต่างกันไปตามแต่ละพื้นผิว โดยเชื้อไวรัสโคโรนาสามารถมีชีวิตอยู่รอดได้หลายชั่วโมงบนพื้นผิวเรียบ อาทิ บนกระดาษแข็งหรือไม้อยู่ได้ 24 ชม. แต่หากอยู่ในความชื้นที่เหมาะสม ก็สามารถอยู่รอดเพิ่มขึ้นได้อีกหลายวัน อาทิ ถ้วย, แก้ว อยู่ได้ถึง 4 วัน ขวดพลาสติกอยู่ได้ระหว่าง 3-7 วัน หรือแม้แต่บนกระดาษและธนบัตร เชื้อก็สามารถมีอายุได้ถึง 4 วัน

บ้าน คือ แหล่งพักพิงแหล่งเดียวที่ควรเป็นสถานที่ที่ปลอดภัยที่สุดของผู้คน โดยเฉพาะหากคุณอยู่รวมกันเป็นครอบครัวขนาดใหญ่ ผู้ที่อาศัยอยู่ในบ้านทุกคนจึงต้องให้ความสำคัญและหมั่นดูแลให้บ้านปลอดภัยจากเชื้อไวรัสโควิด-19 หากว่าสมาชิกของบ้านติดเชื้อไวรัส นั่นหมายความว่า สมาชิกที่เรารักทุกคนที่อาศัยอยู่ในบ้านกำลังอยู่ในภาวะเสี่ยง แล้วเราจะทำอย่างไรให้บ้านสะอาดลดความเสี่ยง ปราศจากเชื้อโควิด-19

ในการทำความสะอาดและการฆ่าเชื้อบนพื้นผิวต่างๆ แท้จริงแล้วทั้ง 2 คำนี้มีความแตกต่างกัน คือ การทำความสะอาด (Cleaning) เป็นการขจัดฝุ่น เศษผง สิ่งสกปรก หรือเชื้อโรค ออกจากพื้นผิว แต่ยังไม่สามารถฆ่าเชื้อโรคได้ เป็นเพียงการลดปริมาณและลดความเสี่ยงในการแพร่กระจายของเชื้อโรค การฆ่าเชื้อ (Disinfection/ Sanitization) เป็นการใช้สารเคมีทำลายเชื้อโรคที่อยู่บนพื้นผิวต่างๆ ให้ตายหรือลดปริมาณลงหรือทำให้เชื้อโรคไม่สามารถแพร่เชื้อต่อไป

คุณควรมุ่งทำความสะอาดและฆ่าเชื้อโรคภายในบ้านเฉพาะพื้นผิวถูกสัมผัสบ่อย ๆ เช่น ลูกบิดประตู โต๊ะ เก้าอี้ ราวจับบันได พื้นผิวในครัวและห้องน้ำ ก็อกน้ำ โถสุขภัณฑ์ สวิตช์ไฟ โทรศัพท์มือถือ คอมพิวเตอร์ แท็บเล็ต คีย์บอร์ด รีโมททีวี รีโมทแอร์ จอยเกม หรือของเล่น ทำเป็นประจำเพื่อป้องกันและลดการความเสี่ยงจากการติดเชื้อไวรัส คุณควรปฏิบัติตามคำแนะนำการใช้งานของผลิตภัณฑ์ทำความสะอาดเพื่อให้เกิดความปลอดภัยและได้รับประสิทธิภาพสูงสุด รวมถึงปฏิบัติตามข้อควรระวังขณะใช้ผลิตภัณฑ์นั้น ๆ เช่น สวมถุงมือ หรือการทำความสะอาดในพื้นที่ที่มีอากาศถ่ายเทได้ดี 

โดยเฉพาะการฆ่าเชื้อนั้นเราต้องทำอย่างระมัดระวังเพราะน้ำยาบางชนิดทำปฏิกิริยากับผิวหนังและดวงตาของคุณ คุณจึงควรเลือกใช้สารฆ่าเชื้อบนพื้นผิวเฉพาะที่องค์การอนามัยโลกแนะนำว่าสามารถทำลายเชื้อไวรัสโคโรนาได้ในระยะสั้นหรือภายในเวลา 1 นาที ได้แก่ แอลกอฮอล์ความเข้มข้น 70% สำหรับพื้นผิวทุกชนิด โซเดียมไฮโปคลอไรท์ 0.1% และไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ 0.5% ที่เจือจางกับน้ำเปล่า สำหรับพื้นผิวทั่วไปยกเว้นโลหะหรือผลิตภัณฑ์ที่มีการเคลือบสีเนื่องจากมีฤทธิ์กัดกร่อน

ในบางพื้นที่หรือในบางกรณีที่หาซื้อผลิตภัณฑ์ฆ่าเชื้อโรคไม่ได้ คุณก็สามารถนำผลิตภัณฑ์ล้างจาน สบู่และน้ำเปล่า ทำความสะอาดพื้นผิวบางจุดทดแทนการใช้ผลิตภัณฑ์ฆ่าเชื้อก็ได้เช่นกัน

ภาชนะ เช่น แก้วน้ำ จาน ชามภายในบ้านของเราดูเหมือนว่าจะมีโอกาสติดเชื้อโรคได้น้อยที่สุด แต่ก็มีโอกาสติด หากนำมือที่ติดเชื้อโรคมากจากนอกบ้านมาสัมผัสกับภาชนะ เชื้อโรคก็จะติดอยู่บนภาชนะที่เราสัมผัสได้อยู่ดี

ดังนั้น เมื่อกลับเข้าบ้านเราควรทำความสะอาดตัวเองก่อนเป็นอันดับแรกเพื่อป้องกันการแพร่กระจายเชื้อไวรัสโคโรนาไปยังบุคคลในครอบครัว และหากซื้ออาหารมารับประทานภายในบ้าน ก็ควรทำความสะอาดหีบห่อบรรจุอาหาร และทำความสะอาดภาชนะก่อนนำมาใช้ใส่อาหาร 

แต่เนื่องจากไวรัสโคโรนา SARS-CoV-2 นั้นมีโครงสร้างไม่ซับซ้อน ประกอบด้วยแกนกลางของกรดนิวคลิอิกซึ่งเป็น RNA หรือ DNA และมีโปรตีนล้อมรอบเพื่อป้องกันกรดนิวคลิอิก นอกจากนี้ยังมีเปลือกที่เป็นชั้นไขมันหุ้มรอบแกนกลางอีกชั้นหนึ่ง แต่เปลือกที่เป็นชั้นไขมันนี้ไม่มีความทนทานต่อสภาพแวดล้อม สามารถถูกทำลายได้ด้วยความร้อน แสงแดด และสารละลายไขมันซึ่งเป็นคุณสมบัติหนึ่งที่มีอยู่ในผลิตภัณฑ์ล้างจาน

ผลิตภัณฑ์ล้างจานมีสารทำความสะอาดที่มีคุณสมบัติช่วยสลายไขมันสามารถชะล้างเปลือกที่เป็นชั้นไขมันก็สามารถทำให้เชื้อไวรัสถูกกำจัดไปพร้อมกับความมันหรือสิ่งสกปรกอื่นๆ ได้อย่างง่ายดาย

แต่การนำผลิตภัณฑ์ล้างจานมาทำความสะอาดภาชนะควรเริ่มจากการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ล้างจานที่มีมาตรฐาน ได้รับการขึ้นทะเบียนสินค้าอย่างถูกต้อง เพื่อให้มั่นใจในประสิทธิภาพในเรื่องการขจัดคราบไขมันและความปลอดภัยต่อสุขภาพ คุณสามารถใช้ผลิตภัณฑ์ล้างจานในปริมาณพอเหมาะ ขัด ถูให้ทั่วภาชนะ แล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาดโดยใช้น้ำปริมาณที่มากพอ ชะล้างจนหมดฟองและไม่ลื่น ผึ่งให้แห้ง เพียงเท่านี้ก็สามารถขจัดเชื้อไวรัสโคโรนาที่อาจติดอยู่บนภาชนะ จาน ชามได้แล้ว 

นอกจากการนำผลิตภัณฑ์ล้างจานไปใช้ทำความสะอาดภาชนะได้แล้ว คุณยังสามารถนำไปใช้ทำความสะอาดบนพื้นผิววัสดุสิ่งของเครื่องใช้ที่ซื้อมาจากร้านค้าต่างๆ ได้เป็นอย่างดี อาทิ ถุงขนมขบเคี้ยว ขวดน้ำดื่ม กระป๋องเครื่องดื่ม เป็นต้น หรือนำมาใช้ทำความสะอาดพื้นผิววัสดุที่อาจได้รับผลกระทบจากแอลกอฮอล์ อาทิ ตลับเครื่องสำอาง กล่องเก็บเครื่องประดับ กระเป๋าหนังแท้ ด้วยการนำผ้านุ่ม ๆ หรือฟองน้ำชุบน้ำที่มีส่วนผสมของผลิตภัณฑ์ล้างจานบีบให้แห้งพอหมาด ๆ มาเช็ดถูจนทั่ว จากนั้นจึงเช็ดทำความสะอาดอีกครั้งด้วยน้ำสะอาด สิ่งของต่างๆ ของคุณก็จะสะอาดมั่นใจหมดกังวลจากเชื้อไวรัสโควิด-19

สุดท้าย ไม่ว่าคุณจะฉีดวัคซีนมาแล้วกี่เข็ม หรือยังไม่ได้ฉีด คุณก็ต้องพยายามป้องกันตัวเองและคนในครอบครัวอย่างเคร่งครัด การ์ดต้องไม่ตก เพื่อให้คนที่เรารักจะได้ปลอดภัยจากโควิดและมีสุขภาพดีอยู่กับคุณไปนานๆ